Башҡорттарҙың ҡоҙалашыу йолаһы

Һәр башҡорт ауылында димләүгә һәләтле кешеләр йәшәгән. Улар ауылдаштарының матди хәлен дә, мөмкинлектәрен дә, холоҡ-фиғелен дә, нәҫел-ырыуын да яҡшы белгән. Хатта бер нисә ауылдың кешеләрен белгәндәр. Димселәр шулай уҡ йор һүҙле, зирәк аҡыллы, кинәйә менән һөйләүгә һәләтле булған. Әлбиттә, димселәр үҙ бурысын бушҡа атҡармаған. Хәллерәк кейәүҙәр, кәләштең туғандарын күндерһен өсөн, уға хатта алдан уҡ тәғәйенләп яҡшы бүләк әйтеп ҡуйған. Яусының иң мөһим күрһәткестәренең береһе – кейеме. Тап тышҡы ҡиәфәте уның ниндәй маҡсатта йөрөүен, нимәгә ишаралауын аңлатҡан.Башҡортостандың бик күп райондарында ҡыҙ йортона яусы, йәшме ул, ҡартмы ул, таяҡҡа таянып бара. Таяҡтың өҫкө өлөшө саталы була. Был таяҡ яусының миссияһын танытыусы традицион атрибутика һанала.Саталы таяҡ яусылауҙың һөҙөмтәһен сағылдырған билдәгә эйә булған. Әгәр килешеү ыңғай тамамланһа, яусы уның бер ботағын һындырып ташлаған.Таулы төбәктәрҙә йәшәгән халыҡҡа хас үҙенсәлек – яусы бер балағын ойоғона ҡыҫтырып, билен билбау менән быуып барған."Ҡыҙ йортона яусы таяҡҡа таянып, бер балағын ойоғона ҡыҫтырып йәки бөтөнләй киҫеп бара. Ҡулына ҡыҙыл туҡыма ала, һөйләшеү уңышлы тамамланһа, ул уны буласаҡ кәләшкә бүләк итә. Был күренеш ҡыҙҙың риза булыуын күрһәтә. Әгәр ҙә инде яусының юлы уңмаһа, ҡыҙыл сепрәктең бер өлөшө уның балағына бәйләп ҡайтарыла (тегелә)", – тип яҙылған Айгөл Хәкимйәнова менән Розалиә Сотлангәрәеваның яусылау йолаһы тураһындағы "Башҡорт туй йырҙары" китабында. Яусылауҙың хатта махсус алымдары булған -