Ауылым мәҙәктәре

УРЫҪ БУЛАЙЫМ ӘЛЕ

Ауылға район үҙәге Мораҡтан электромонтер килгән. Подстанцияла авариямы шунда, ҙур көсөргәнешле электр сымы өҙөлгәнме, эш унда түгел... Ауыл электромонтеры Сәлимов Фәрих әлеге рус егетен төшкө ашҡа үҙҙәренә алып ҡайтҡан. Егет, сәй яһап биргәс, сәйенә ике ҡалак шәкәр ҡомо һалған. Шәкәргә ҡытлыҡ заман был, балаларға нормаһы әйтеп ҡуйылған: бер стакан сәйгә бер ҡалаҡ шәкәр. Икенсе көндө сәй эсергә ултыргас, Фәрихтың улы әйтә ти: «Атай, мин бөгөн урыҫ булайым әле».

ӘБЕС БАБАЙ

Әбес бабай үҙе бер донъя ине. Шаяртып хәбәр һөйләргә, кешене төп башына ултыртырға ярата ине ул. Шикләнеберәк ҡарап торғаныңды һиҙһә: «Ышанмаһаң, ана, еңгәйеңдән кереп һора», – дип ебәрә әле өҫтәүенә.
Бер ваҡыт шул бабай үҙенең урам яҡ эскәмйәһендә ултыра икән. Янына күршеһе Ниязбәк килә. Хәл-әхүәл белешеп, ауыл яңылыҡтары тураһында һөйләшеп ултыра былар. Шунан Ниязбәк: «Әбес абзый, йә, бер ныҡ ҡына итеп алда әле мине», – ти. Әбес бабай бер аҙ өндәшмәй ултырғандан һуң әйтә бит: «Әй, Ниязбәк, миндә алдау ҡайғыһы юҡ әле. Бына әле генә ҡаҙҙарҙы һыу буйына төшөргән инем, ҡараһам, һуҙылып ятҡан бер быҙау күҙгә салынды. Янына барһам, малҡай бахыр үлеп ята. Мына шуңа, үҙ малын ҡарап та ала белмәгән хужаһына йәнем көйөп ултырам». Тамғаһы шундай-шундай тип әйтеп бирә. Ниязбәк тыңлап ултыра: тамға бит уның тамғаһына тура килә, ә быҙау кистән ҡайтмаған ине. Ниязбәк әйтә: «Ярай, Әбес абзый, мин китәйем әле», – ти. «Ник ул саҡлы ҡабаланаһың, ултыр әле әҙерәк», – ти Әбес бабай.
 Ниязбәк ҡайта ла тиҙ генә баҡсаһы буйлап йылғаға төшә. Ҡарамаған ере ҡалмай, ә быҙау юҡ. Шунда тегенең иҫенә төшә: «Әбес абзый, бер ныҡ ҡына алда әле», – тигәне. Үҙе лә көлөп ебәрә: «Вәт, Ниязбәк, Әбес ҡарт һине алданы тәк алданы», – тип. Ә «үлеп ятҡан» быҙау кисен баҡыра-баҡыра һөт эсергә ҡайтып керә.

ИРТӘГӘ ҮЛӘМ ТИП ӘЙТМӘГӘН

Маташ урамында йәшәүсе бер әбей башҡа ауылда ҡунаҡта булған арала Әбес бабай үлеп киткән. Әлеге әбей ҡайтҡас, һорайҙар икән: «Ниңә ерләгәндә булманың?» тип. Әбей әйткән: «Кисә генә әле мин аны урамда күрҙем бит, ул миңә иртәгә үләм тип әйтмәне».

КЕРМӘЙ КИТКӘНДӘР

Бер ауылдашыбыҙҙа ҡунаҡ. Күңелле генә ултыралар былар. Арыу ғына һыйланғандан һуң, ирҙәр тәмәке тартырға сығып китә. Якиев Рәшит инде тамам арыған, артындағы карауатҡа ауа ла, шунда уҡ йоҡоға ла китә. Бер ваҡыт уянып китһә, ҡатындарҙың ғәйбәт һатыуына юлыға был. Өй боронса килә былар: был ҡатын тупһаһын йыумай, был ир ҡатыны өҫтөнән йөрөй, тегеләренең ҡыҙы кейәүҙән айырылып ҡайтҡан... Рәшит йоҡлағанға һалышып тыңлап ята. Шул саҡ бер әбейҙе иҫкә лә алмайса һикереп үтә былар. Рәшит, күҙен асмай ғына телгә килеп: «Миңлебаныу әбейгә кермәй киттегеҙ бит», – ти.

ОЯЛСАНДАР

Ҡасандыр ауылыбыҙҙа Хәйбуллин Дәмин исемле бик шуҡ бабай йәшәгән. Шул бабайҙың әле һәнәген, әле көрәген урлап алып китәләр икән. Дәмин бабай быға бер ҙә иҫе китмәгән ҡиәфәттә: «Хәҙер кеше бигерәк оялсанға әйләнде, һорарға оялалар, әйберҙе хужаһынан һорамайынса ғына ала ла китәләр», – тип әйтә торған ине, тиҙәр.

Марс ЙӘҺҮҘИН.