+12 °С
Ямғыр
Бөтә яңылыҡтар

Шайморат Марс улы - халыҡ табибы

Түбәндә Шайморат Марс улы - халыҡ табибының кәңәштәрен бирәбеҙ. Ул бөтә ауырыу кешеләрҙе лә ҡабул итеп ултыра алмай, шуға күрә кәңәштәрен тәҡдим итә, бәлки, кемгәлер ярҙамы тейер, тип яҙыла Завещание предков төркөмөндә.(1) Атлай алмаған. (Булған хәл)“Кәләш алып дәртләнеп йәшәй башлаған ғына ваҡытым. Бесән мәле. Ат егеп, кәләшем менән бесәнгә барҙыҡ. Төшкө аш ваҡытында ҡатынымдың аяғы йөрөмәҫ булды, атлай алмай. Арбаға күтәреп ултыртып алып ҡайттым. Фермала эшләгәндә бик ныҡ һыуыҡ үткәргән. Аяғында ревматизм, парафинға баҫа, ай һайын укол ала. Бармаҡтары суртайған - полиартрит, йөрәге ауырта, тип шылтыратты Саҡмағош районынан Айбулат.Мин уға телефондан шундай кәңәш бирҙем:- Плитаға (плиткаға, газға) таба ултыртып йылытырға (эҫетергә) кәрәк, бер шешә араҡы алып бер рюмка ҡалдыр, ҡалғанын эҫе табаға ҡой. Ҡатыныңды ултырғысҡа ултырт, аяғын ошо табаға баҫтыр, үҙеңә ҡатыныңдын аяғын йылы араҡы менән тубығына тиклем ыуырға кәрәк. Араҡыны табан һурып ала, табала тик һыу ғына ҡала. Шунда уҡ, баяғы ҡалған бер рюмканы эсереп, ҡатыныңды йылы юрған менән ябып һалып ҡуй, башы ла күренмәһен, тип аңлаттым.Бер аҙналап ваҡыт үткәс, Айбулат шылтыратты:- Ағай, ҡатыным шәбәйҙе бит. Һеҙ өйрәткәнсә эшләнем. Һалып ҡуйған инем, ҡатыным йоҡланы, иртәнсәк кенә уянды, ә юрғаны һығып алмалы һыу ине. Үҙе, минең бер ерем дә ауыртмай, ти, баҫып ҡарай, атлай ала. Беҙ һеҙгә шундай рәхмәтлебеҙ, - тип шылтыратты.Бер айлап ваҡыт үткәс тағы шылтыратты, ҡатыны үҙен яҡшы тоя, йүгереп йөрөй. Уколын алырға ла онотҡан икән. Был хәлгә ун йылдан ашыу ваҡыт үтте. Хәлдәрен һөйләп торалар.

(2) Ашай алмай ине. (Булған хәл)
Бер ваҡыт оло ғына йәштәге ағайҙы ҡарарға тура килде. Бер нисә тапҡыр килде, хәле яҡшы. Ул ағай ҡасандыр ашҡаҙан сире (гастрит) менән ауырып дауаханала ята, ләкин файҙа булмауы тураһында һөйләне. Больницала ятҡан ваҡытта, бер ағайҙың халыҡ медицинаһы менән дауа алыуы тураһында ишетә.Ҡайтып ул һөйләгәнсә эшләй һәм хәле яҡшыра, ашҡаҙан сиренән ҡотола. Ул һөйләгәнде мин яҙып ҡуйҙым.
Бер ваҡыт миңә йәш ир менән ҡатын килде. Ҡатыны шундай ябыҡ ҡына, тормоштан ялҡҡан кеүек күренә. Ире һөйләүенсә, ҡатыны мәктәптә йыйыштырыусы булып эшләй, өйҙә лә тырыш, таҙа, ашарға әҙерләй, мин ашайым, тик ҡатыным ашай алмай. Күҙгә күренеп ябыҡты. Һеҙҙең турала ишетеп килдек, ярҙам итегеҙ инде, тине.
Ҡатынға ҡарап торҙом да, уларға шундай кәңәш бирҙем: (оло йәштәге ағайҙың кәңәшен бирҙем)
- Иртән йоҡонан торғас та бер стакан йылы һөткә, бер йомортҡаны һытып (һарыһы менән бергә) болғап эсергә кәрәк. Башта эсеүе ауырыраҡ булыр, өйрәнерһегеҙ. Эскәндән һуң ярты сәғәт ашамаҫҡа кәрәк. Бер айҙан һөҙөмтәһен күрерһегеҙ, тинем.
Былар ҡайтып китте. Ике ай үткәс кәләше ҡыуанып шылтыратты:
- Ағай, хәлем яҡшырҙы. Ҙур рәхмәт һеҙгә!
Хәлдәрен белдереп торалар. Ҡайһы бер осраҡта, минең доғалар менән ҡарауым да кәрәкмәй “Халыҡ медицинаһы” ла ярҙам итеп ҡуя.

Шайморат Марс улы - халыҡ табибы
Шайморат Марс улы - халыҡ табибы
Автор:
Читайте нас: