-4 °С
Болотло
Бөтә яңылыҡтар

ИРЕ – КҮҘ ИКӘН, ҠАТЫНЫ – УНЫҢ КЕРПЕГЕ

Донъяны Бар Ҡылыусы ҡанундарына боронғо башҡорт туйы, ғаиләһе йолалары ла ауаздаш. Шуға ла туй йолаларының, туйға бәйле халыҡ ижадының фәһемен, өгөт-нәсихәтен оноторға ярамай. Уларҙа – быуаттар буйы тупланған аҡыл, һабаҡ, быуындан-быуынға тапшырылған аманат. Йән, ҡан тартыуы, бер-береңә күңел ятыуы, өйләнеү көйлөгө, ғаилә татыулығы һәм ныҡлығы ниҙә? Халыҡ ижады өлгөләрендә был сетерекле һорауға ла ғилләле яуап бар. «Уғыҙ хикәйәте»ндә йәрәшеләсәк ҡыҙ егеткә әйтә:

ИРЕ – КҮҘ ИКӘН, ҠАТЫНЫ – УНЫҢ КЕРПЕГЕ
ИРЕ – КҮҘ ИКӘН, ҠАТЫНЫ – УНЫҢ КЕРПЕГЕ

– Мөхәббәт – ғүмерлек, Аллаһ – мәңгелек, тигәндәрен ишеткәнем бар. Ир менән ҡатын – бер бөтөн. Булаһы ирем ниндәй иманда, мин дә шул иманда.
Артабан ҡыҙ шулай һамаҡлаған, ти:
Мин һинең яртың булайым,
Мин һине яратыр булайым,
Ни әйтһәң, тыңлар булайым,
Әйткәнеңде йыҡмаҫ булайым;
Ҡолағыңда алҡаң булайым,
Тамырыңда ал ҡан булайым,
Кәрәк саҡта ҡалҡан булайым,
Ашың бөтһә, талҡан булайым;
Сәстәреңә биҙәк булайым,
Иҙеүеңдә һиҙәп булайым,
Күҙҙәреңә керпек булайым,
Ил эсендә күркең булайым;
Һин юғыңда бер кем булмайым,
Һин булмаһаң, бер көн тормайым,
Һин – ҡояшым, һин – айым,
Ҡара үҙеңдең яйың.

Уғыҙ әйтә: «...Һинән башҡа алмам бүтәнде, эҙләгәнем һинһең күптәнге». Шулай итеп, егет менән ҡыҙ уртаҡ тел таба, күңелдәре, имандары менән бер була. Бөтә ил менән шаулатып туй үткәрәләр, ысын күңелдән һөйөшөп, ҡыуанышып донъя көтөп алып китәләр. Ире – ҡолаҡ икән, ҡатыны – уның алҡаһы, ире – күҙ икән, ҡатыны – уның керпеге...

 

Сәлимйән Бәҙретдинов

ИРЕ – КҮҘ ИКӘН, ҠАТЫНЫ – УНЫҢ КЕРПЕГЕ
ИРЕ – КҮҘ ИКӘН, ҠАТЫНЫ – УНЫҢ КЕРПЕГЕ
Автор:
Читайте нас: